Finansta Eşitlik: Kadınlar için Finansal Okuryazarlık Neden Önemli?

Gelirler, borçlar, birikim, tasarruf veya bütçe yönetimi… Konu finans olunca bilinmesi gereken pek çok detay var. Bu da bizi doğruca finansal okuryazarlık kavramına götürüyor. Finansal okuryazarlık en basit tanımıyla, iyi bir bütçe yönetimi için gereken bilgi ve yetkinliklere sahip olmak demek. Böylece ekonomik kararlarımızı iyileştirerek mali koşullarımızı kontrol altına almamız da mümkün hale geliyor.

Finansal okuryazarlık toplumdaki tüm bireyler için önemli. Fakat biz bu yazıda özellikle kadınlar için neden önemli olduğunu vurgulayacağız. BBVA’nın geçtiğimiz aralık ayında yayımladığı bir araştırmaya göre ülkemizdeki kadınların iş gücüne katılım oranı erkeklerinkinin yaklaşık yarısını oluşturuyor. Bu da kadınların finansal geleceğini ve emeklilik sonrası yaşamını biraz daha bilinmez kılıyor.

Peki finansal okuryazarlık daha detaylı olarak ne anlama geliyor? Kadınların ekonomik hayata aktif katılımının önündeki engeller neler? Bunu değiştirmek için neler yapabiliriz? Gelin şimdi bu soruların yanıtlarına birlikte bakalım…

Finansal okuryazarlık ne demek? Neden Önemli?

Yazının girişinde de açıkladığımız gibi, finansal okuryazarlık bütçe, tasarruf, borçlanma ve yatırım gibi mali konuları anlayıp bunları ekonomik kararlarımızda uygulayabilme yetkinliğimizi tanımlıyor. Şöyle düşünün. Geleceğiniz için biraz para biriktirmek istiyorsunuz. Bunun için bireysel emeklilik hesabı açmayı mı düşünürsünüz yoksa paranızın bir kısmıyla vadeli mevduat hesabı açıp düzenli faiz geliri almayı mı? Her ikisi de olabilir elbette. Ancak kararınızı verirken ne kadar uzun vadeli bir kazanç hedeflediğiniz, mevcut koşullarınıza hangi seçimin uygun olduğu, seçeneklerin ne kadar gelir ve risk potansiyeli taşıdığı gibi detayları hesaplayabilmeniz gerekir.

Örnekleri çoğaltabiliriz. Bir miktar birikiminiz var diyelim. Bankadan kredi çekip birikiminizi bir gayrimenkul yatırımına görüştürebilirsiniz. Bu noktada kredi puanınızı, ödemeniz gereken kredi faizini ve satın alacağınız gayrimenkulden ne kadar kira geliri elde edebileceğinizi enine boyuna araştırmanız gerekir.

Şimdiye kadar finansal okuryazarlığın hayatımıza neler katabileceğini örnekler üzerinden anlattık. Şimdi de kadınlar için neden önemli olduğunu açıklayalım.

Kadınların finansal okuryazarlık becerilerini artırmaları neden önemli?

BBVA’nın araştırma verilerine göre 2022 yılında kadınlar erkeklere kıyasla %5 daha yüksek işsizlik oranına sahipler. İstihdam edilen kadınların oranı ise erkeklerden %36 daha az. Öte yandan eğitim düzeyi arttıkça kadınlar ve erkekler arasındaki eşitsizlik önemli ölçüde azalıyor. Yükseköğrenim görmüş kadınlar ve erkekler arasında iş gücüne katılım farkı %17,6 seviyesine kadar geriliyor.

Görüldüğü gibi kadınlar daha yüksek eğitim seviyelerine ulaştıkça, iş hayatında da daha aktif hale geliyorlar. Bu onların kendi finansal bağımsızlıklarını ilan etmelerinin en kritik koşullarından biri. Dolayısıyla eğitimde fırsat eşitliğini sağlamak ve desteklemek hem birey hem de kurumsal olarak hepimizin görevi.

Araştırma, ülkemizdeki kadınların istihdama katılmamalarının temel nedeninin ev işleri olduğunu gösteriyor. Buna göre kadınların neredeyse yarısı, çalışmıyor olmalarını ev içi işlere bağlıyor. Peki günde ne kadar süre ev içi işlerine gidiyor? Tamı tamına 305 dk. Kadınlar her gün ortalama 305 dakikalarını ücretsiz emeğe harcıyorlar. Toplumsal cinsiyet eşitliği bu emeği her iki cins arasında adil bir şekilde bölüştürmeyi sağlayacak en önemli çözüm. Ev içi rol ve sorumluluklar eşit bir şekilde paylaşıldığında iş yaşamında da kapsayıcı bir büyüme görmemiz mümkün.

Çalışan kadınlar ve erkekler arasında benzer bir adaletsizlik devam ediyor. Başta gelir eşitsizliği olmak üzere, kariyer gelişimi ve terfi alma gibi konularda da kadınlar eşit fırsatlar elde edemiyor. Ülkemizde 2022 yılında yönetici pozisyonundaki erkeklerin oranı %82,9 iken, kadınlar için aynı oran %17,1 seviyesinde. Bu, kadınların ev içi işlerde daha fazla sorumluluk almalarının bir sonucu olarak da görülebilir.

Tüm bu verilere bakınca kadınların finansal okuryazarlık alanındaki bilgi birikimlerini artırmalarının zorlaştığını görüyoruz. Fakat aynı zamanda bunların çözümü de ortada. Toplumsal cinsiyet eşitliğini ve kadın istihdamını destekleyen uygulamalarla kadınların ekonomik bakımdan güçlenmelerine katkı sunulabilir. Bu sayede kadınlar sahip oldukları ekonomik bilgi ve kaynakları kullanarak kişisel finans yönetimlerini en iyi şekilde gerçekleştirebilir, geleceğe güvenle bakabilirler.  

Hesabını Bilen Kadınlar artıyor!

Çağdaş ve güçlü toplumları var etmenin yolu fırsat eşitliğinden geçiyor. Kadınların ekonomik ve sosyal hayata aktif katılımı, sürdürülebilir kalkınmaya giden yolda büyük önem taşıyor. Bu nedenle kadınlar ve erkekler olarak hem iş yaşamında hem de toplumsal yaşamda eşit bir şekilde, yan yana yürümemiz gerekiyor. Aksi takdirde gelişmiş bir toplum seviyesine ulaşmamız mümkün değil. Bunun için kadınların kendi ekonomilerini yönetip kendi yarınlarını yaratabilmelerine ihtiyaç var. Garanti BBVA da bu doğrultuda geliştirdiği projelere bir yenisini daha ekleyerek Hesabını Bilen Kadınlar programını başlattı. Bu program, henüz bankacılık hizmetleriyle tanışmamış kadınların desteklenmesi, potansiyellerini keşfetmeleri ve ekonomik hayata aktif katılımlarını sağlamak amacını taşıyor. 

Garanti BBVA, programının önemli bir parçası olan eğitimler için Finansal Okuryazarlık ve Erişim Derneği (FODER) ve Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı (KEDV) ile iş birliği yapıyor. FODER ile temmuz ayında hayata geçen online eğitimde geleceğe dönük finansal hedefler koymaya ve finansal sağlığı korumaya yönelik yapılacaklar hakkında bilgiler yer alıyor. Eğitimde bütçe oluşturma, tasarruf, birikim, ödeme yöntemleri, kredi kullanımı, yatırım araçları, enflasyon, bireysel emeklilik sistemi, sigorta ve daha bir dolu konu işleniyor. Ayrıca programa özel hazırlanan bankacılık ürünleriyle kadınların bütçelerini aktif olarak yönetmelerine imkân sağlıyor. Program hakkında daha detaylı bilgi almak ve eğitime katılmak için buraya tıklayabilirsiniz.

__________

Burada yer alan yazılar, finansal bilgiler, birikim ve tasarruf önerileri, genel yorum ve tavsiyelerden oluşmakta olup yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım, birikim ya da tasarruf kararı verilmesi ve hareket edilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.