İnternetten Satış Yapmak İsteyenler için Başlangıç Rehberi: E-Ticaret 101

Yapılan araştırmalar, Türkiye’nin; internet, sosyal medya, akıllı telefon kullanımı metriklerinde Avrupa ile yarıştığını gösteriyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye’de internet kullanım oranı, 16-74 yaş grubundaki bireylerde 2025 yılında %90,9 oldu. 2024 yılında bu oran %88,8 idi. İnternet üzerinden özel kullanım amacıyla mal veya hizmet satın alma ya da sipariş verme (e-ticaret) oranı, 2024 yılında %51,7 olarak kayıtlara geçti. 2025 ilk sekiz ayı sonundaki rakamlar ise bize e-ticaret yoluyla alışveriş yapanların oranının %55,7 olduğunu söylüyor. Cinsiyet bazlı bakıldığında internet üzerinden mal veya hizmet satın alma ya da sipariş verme oranı erkeklerde %59,1, kadınlarda %52,3 oldu.

Görüldüğü üzere e-ticaret her geçen büyüyen ve büyümeye namzet olan bir platform. Öyle ki Türkiye’de e-ticaret hacmi 2024 yılında bir önceki yıla göre %61,7 artarak 3 trilyon Türk lirasını aştı. İşlem sayısı ise 5 milyar 910 milyon adet olarak gerçekleşti. Dolayısıyla online mecra ve uygulamaların kullanımının direkt olarak ilişki içinde olduğu e-ticaret pazarına giriş yapmak isteyenlerin ise bu ekosisteme adım atarken önemli başlıkları bilmesi gerekiyor.

Şirketler arası satış B2B (Business to Business), şirketten tüketiciye satış B2C (Business to Customer), tüketiciden tüketiciye satış C2C (Customer to Customer) gibi farklı pazarlama modellerinden her biri kendi içinde çeşitli dinamiklere sahip.

Bu içeriğimiz online pazarın satış koltuğuna oturmayı planlayanlar için sistemin önemli başlıklarını ve dinamiklerini ele alıyor.

Şimdi gelin o başlık ve dinamiklere birlikte göz atalım:

1. Satacağınız ürünü tespit edin.

Her şeyden önce ne satacağınızı belirlemek hem başlangıç aşaması hem de ilerleyen dönemler için en önemli adım. Karar verirken ise dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta var. Belli ürün tipleri, her hedef kitle için kesin satış vadetmez ve bu ürünlerin satışı hiç gerçekleşmeyebilir. Yani hedef kitlenizi tanımak ve buna göre ürününüzü seçmek en sağlıklısı olacaktır. Hâlihazırda genel tüketici pazarını hedefleyen, imal ya da temin ettiğiniz ürünleriniz varsa, B2C sisteminde ilerleyebilirsiniz ya da işinizi aracı bir platform olarak sürdürmeyi tercih edebilirsiniz.

2024 yılında e-ticaret hacminden en büyük payı alan sektör 301 milyar 340 milyon Türk lirası ile giyim, ayakkabı ve aksesuar sektörü oldu. Onu sırasıyla; havayolları (208 milyar 900 milyon Türk lirası), seyahat, taşımacılık ve depolama (180 milyar 230 milyon Türk lirası) ve elektronik (176 milyar 920 milyon Türk lirası) sektörleri izledi.

Tüketici eğilimleri ve talep dinamikleri doğrultusunda bakıldığında ise e-ticarette en çok tercih edilen ürünlerin; ayakkabı, tişört, elbise, mont, pantolon gibi giyim ürünleri ve elektrikli süpürge, dizüstü bilgisayar, cep telefonu gibi teknoloji ürünleri ile kitaplar olduğunu gördük. 

Online satışı genellikle en iyi olan ürünler hangileri?

• Elektronik cihazlar     
• Günlük tüketilen malzemeler     
• İyi bilinen markaların çeşitli tüketici ürünleri

Tabii ki temin edilmesi diğer genel ürünlere nazaran daha zor olabilecek, fakat estetik ve uygun bir şekilde görüntülenecek ürünlerin de satış eğilimi oldukça iyidir. Örneğin; küçük ve yerel bir kitleyi hedefleyen, zanaatkâr işi ürünlerin satışını yaptığınız bir işteyseniz, kazancınızı verimli bir şekilde artırma fırsatı sunan Etsy gibi bir platformda bir e-ticaret mağazası açmak çok yüksek ihtimalle sizin için en iyisi olacaktır.

Bazı ürünlerin, diğerlerine oranla online satışı daha iyiyken, başlamadan önce kendinize sormanız gereken birkaç önemli sorudan bahsedelim:

• Ziyaretçilerinizin ürününüzü sadece fotoğraflara bakarak ve açıklamaları okuyarak anlamalarını bekleyebilir misiniz? 

Örneğin; eğer ürününüz tekstil ürünüyse ya da dokunarak satın alınması gereken başka bir ürünse, bunu online olarak satmak çok kolay olmayabilir. Potansiyel alıcılarınıza, kaygıya kapılmamaları için mükemmel bir iade politikası ve garanti önerebilmelisiniz.

• Paketleme ve teslimatı da hesaba kattığınızda tatmin edici bir kazanç payı yakalayabilmeniz mümkün mü?

Ucuz malzemelerin satışı, paketleme ve teslimat masraflarını karşıladıktan sonra çoğunlukla iyi bir finansal tatmin getirmez. Bunun yerine, toptan satışı yapılabilecek malzemeler, bütün masrafa değer. Ek olarak, herhangi bir açıdan dayanıksız malzemelerin satışı, paketleme ve teslimat konusunda daha büyük zorluklar doğurabilir.

• Ürününüz dijital formata çevrilebilir mi?

Eğer ürünleriniz tasarım kategorisinde yer alıyorsa, e-ticaret size satışın modern bir yolunu sunabilir. Örneğin; grafik tasarım ürünü posterler satıyorsanız müşterilerinize bunları basılı halde ulaştırmak yerine indirilebilir birer kopyalarını satabilirsiniz. 

• Ürününüzü daha geniş bir kitleye satmayı hedefleyebilir misiniz? 

Eğer sadece lokal bir kitleye hizmet veren bir mağazaysanız, şehrin ya da ülkenin diğer taraflarındaki herhangi bir kullanıcının dikkatini çekip çekemeyeceğinizi düşünmelisiniz. Doğru bir e-ticaret stratejisi ile işinizi dijital ortama taşıyarak hedef kitlenizi genişletebilirsiniz.

• Ürünlerinizi depolayacak alana sahip misiniz?

Varsayalım ki, ürünleriniz için yeterli bir alanınız yok; o zaman e-ticaretin stoksuz satış (dropshipping) modelini değerlendirmek isteyebilirsiniz. İmalatçı sizin için ürünleri barındırır ve ulaştırır, fakat satışı siz gerçekleştirirsiniz. Stoksuz satış dünyasında, Doba, DropShipLifestyle, Chinabrands, GittiGidiyor, Hepsiburada, Trendyol ve Markafoni gibi başlangıç için oldukça kullanışlı, size ürün keşfiyle beraber satışı için de yardımcı olabilecek online araçlar mevcut.

2. Kendi web sitenizi yaratın.

Web siteniz, sizin fiziksel mağazanızın dijital versiyonu olarak hizmet vereceği için, aynı kurallar yine geçerli olacaktır. Cadde üstü mağazanızda olduğu gibi e-ticaret siteniz de tüketicilerinize ürünlerle bağlantı kurma izni vererek mükemmel bir tarama deneyimi sunar. Dolayısıyla, nasıl ki dışarıda insanlar zayıf sunuma sahip bir mağazaya girmek istemezse; eğer sizin web siteniz yavaş, karmaşık ve estetikten uzaksa, oradan da uzak duracaklardır. Artık alan adı ve alan sağlayan firmalar, kendi platformlarında pratik ve estetik ara yüzlere sahip web site şablonlarını barındırıyorlar. Ama elbette alanında uzman bir firma ya da yaratıcı bir ekiple çalışmayı da tercih edebilirsiniz. 

3. Bir e-ticaret platformunun entegrasyonunu gerçekleştirin.

Bir e-ticaret platformunun amacı, web sitesine online bir alışveriş kartı ve ödeme sistemi sağlamasıdır. Bu çözümler genel olarak aşağıdaki gibi olabilir:

• Ödeme ve teslimat seçeneklerinin açıkça belirtilmesi,   
• Ödemeleri işleme ve yönetme, 
• İstek listeleri ve diğer özelliklerle birlikte bütünleyici, entegre bir ödeme-alışveriş kartı sistemi,
• Görseller, stok bilgisi ve var olan daha fazla özellikle birlikte ürün envanter yönetimi.

4. E-ticaret sitenizi tanıtın.

Dijital pazarlamanın en iyi avantajlarından biri, size çok pahalıya mâl olmayacak olmasıdır. Birçok ücretsiz trafik izleme metodu bulunduğu gibi, kampanyalarınızı düşük maliyette yönetmenizi sağlayacak en bilindik kaynakları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

• Mağazanıza dahil ya da bağlı bir blog sayfası.   
• Sosyal medya: Özellikle fazlaca kullanılan X, Facebook, TikTok ve Instagram gibi mecraları değerlendirmelisiniz. 
• Arama motorları: Google'da gün başına 3,5 milyon arama sorgusu kaydedildiğini düşünürsek, yoğun web site trafikleri anlaşılabilir. Dolayısıyla Arama Motoru Optimizasyonu'nu (SEO) dikkate almalısınız.     
• Email: E-ticaret sisteminize entegre bir şekilde kullanabileceğiniz MailChimp gibi servislerle hedef kitlenize yönelik mailing kampanyaları düzenleyebilirsiniz.  
• Ücretli reklamlar: En yaygın kullanılan 'pay-per-click (PPC)' yani tıklama başına ödeme yöntemiyle beraber, çeşitli formlarda bu ücretli reklam hizmetlerinden yararlanabilirsiniz. Google AdWords, Facebook Ads gibi PPC modelleri, size günlük bütçeli reklam fırsatları sunar.

E-ticarette sürdürülebilir gelişme

Türkiye’de e-ticaret verilerine baktığımızda tüketiciden tüketiciyle (C2C) olan alışverişin de giderek büyüdüğünü görüyoruz. Sürdürülebilir bir tavır olan ve yeni üretilmiş değil de ikinci ele yönelen bu anlayış Türkiye’de de ciddi bir hacme ulaşıyor. 2024 yılında tüketiciden tüketiciye satışlarda işlem hacmi 9 milyar 800 milyon Türk lirasına vardı. Yine bu başlıktaki işlem sayısı 17 milyon 500 bin oldu. C2C e-ticaretin büyük kısmını %53,25 ile giyim, ayakkabı ve aksesuar sektörü oluştururdu. Bu sektörü sırasıyla; %16,32 ile elektronik, %6,86 ile anne ve bebek ve %6,24 ile oyun, oyuncak ve hobi sektörleri izledi.