E-ticaret Nedir?

Hızlı ve pratik alışveriş talebimizin henüz internet bile ortada yokken karşılandığını biliyor muydunuz? World Wide Web’in (www) yani bildiğimiz haliyle internetin hayatımıza girdiği 1990’dan yaklaşık 30 yıl önce başlayan bir yolculuk bu. İlk örnek için 1960’lara, IBM’in bilgisayarlı bilet rezervasyonuna kadar gitmek mümkün. İlk çevrim içi alışveriş sistemiyle tanışmamız ise 1979’da oluyor. Bu sistem PC, televizyon ve telekom teknolojilerinin bir birleşimiydi. Sonra internet hayatımıza girdi ve dünyanın ilk online kitapçısı (1992), ilk güvenli çevrim içi satın alma deneyimi (1994) derken bugün bildiğimiz e-ticaret ekosistemine kadar geldik.

Peki gün aşırı ürün veya hizmet satın almak için başvurduğumuz bu dünyayı ne kadar tanıyoruz? E-ticaret nedir? Türleri, avantajları ve dezavantajları nelerdir, nasıl yapılır; gelin birlikte yakından inceleyelim.

E-ticaret nedir?

E-ticaret, internet aracılığıyla yapılan ticaret işlemleridir. Basitçe ifade etmek gerekirse, çevrim içi ürün ve hizmet alım satımı anlamına gelir. Mağazaların sanal ortamda işleyen versiyonları gibi düşünebiliriz. Teknoloji günlük hayatımızın en uç noktalarına nüfuz ettikçe mahallemizin esnafları da bu sanal ortamda kendilerine çoktan yer edindi. Dahası sosyal medyadaki varlığımızın derinleşmesiyle birlikte bu platformlar ticaretin en güncel merkezi haline geldi.

Bu ticaret dünyasındaki işlemler; mobil alışveriş ve çevrim içi ödeme şifreleme dahil olmak üzere alıcılar ve satıcılar için çok çeşitli veri, sistem ve araçları kapsar. Satışı tamamlamak için arka planda para ve veri aktarımı gerçekleşir.

E-ticaret, insanların ürün ve hizmetleri satın alma ve tüketme şeklini değiştirdiği kadar küçük işletmelere varlıklarını duyurmaları için alan açtı, pek çok start up’ın doğmasına vesile oldu. Bireysel satıcılar giderek artan oranlarda kendi kişisel web siteleri veya sosyal medya hesapları aracılığıyla e-ticaret dünyasına giriş yapıyor. Peki ama nasıl? 

E-ticaretin türleri

Bireysel kullanıcılar olarak her ne kadar kendi satın alımlarımızla meşgul olsak da e-ticaret ekosistemi bir hayli engin. Dolayısıyla yapılan işlemler de sınıflara ayrılıyor. Bu sınıflandırmayı belirleyen temel çatı ise şu: Ticaretin tarafları, satılan ürün ve hizmetler, iş modelleri. Yakından bakalım, böylece her e-ticaret işleminizin hangi sınıfa girdiğini görebilirsiniz…

• Taraflara göre e-ticaret türleri: B2C (Business to Consumer; yani işletmeler bireysel tüketicilere satış yapar. En yaygın modeldir), B2B (Business to Business; işletmeler yine işletmelere satış yapar), C2B (Consumer to Business; tüketiciler işletmelere satış yapar), C2C (Consumer to Consumer; tüketiciler diğer tüketicilere satış yapar), D2C (Direct to Consumer; doğrudan tüketiciye satış yapılır. Sosyal medya platformlarındaki satışlarla birlikte gelişen en güncel modeldir. Arada perakendeci, distribütör veya toptancı olmaz).
• Satılan ürün ve hizmetlere göre e-ticaret türleri: Fiziksel ürünler (Giysi, ayakkabı, kozmetik, elektronik, spor, yeme&içme vb.), dijital ürünler (Video oyunları, yazılım, fotoğraf, müzik ve video, e-kitaplar vb.), hizmetler (online eğitimler, e-biletler, seyahat planlama, temizlik hizmetleri vb.).
• İş modeline göre e-ticaret türleri: Perakende satış, toptan satış, drop shipping (Stoksuz satış olarak bilinir. Satıcı, depolamaya gerek kalmadan, bir tedarikçi vasıtasıyla ürününü doğrudan müşteriye ulaştırır. E-ticarete başlangıç için tercih edilen bir modeldir), abonelik (Bir ürün veya hizmetin düzenli ve otomatik tekrarlanması, yemek aboneliği gibi), private labeling (Özel marka/etiket; satıcılar dışarıda sadece kendileri için üretilen ürünleri yine kendi markaları altında satışa sunar, X marketinde satılan X markalı süt gibi), white labeling (Beyaz etiket; satıcı, üçüncü taraflarca üretilen ürün ve hizmetleri kendi markası altında satışa sunar).

E-ticaretin avantajları

• Kullanıcılar için her yerde ve günün her anında ulaşım kolaylığı, hızlı ve kolay sipariş
• Daha kişiselleştirilmiş deneyim
• Avantajlı fiyatlar, kampanya ve indirimler, seçenek çokluğu
• Yeni teknolojilere erişim
• Firmalar için yeni, potansiyel müşterilere kolay erişim; doğrudan erişim ve daha düşük işletme maliyetleri
• Start up’lar için düşük başlangıç maliyeti, büyüme imkânı
• Küresel pazarlara açılma imkânı
• Hızla büyüyen bir pazar

E-ticaretin dezavantajları

• Müşteriler için ürünü/hizmeti test etme ya da deneme seçeneği olmaması
• Sınırlı bire bir iletişim ve sınırlı müşteri hizmetleri
• Teknolojik aksaklıklar
• Lojistik ve sevkiyat zorlukları
• Veri güvenliğine dair endişeler

Teknik detayları öğrendikten, artıları ve eksileri hakkında fikir edindikten sonra “Bu işte ben de varım” diyorsanız, e-ticaret nasıl yapılır, birkaç ipucu verelim…

E-ticaret nasıl yapılır?

Bunun için öncelikle satacağınız ürün ya da hizmeti belirlemelisiniz. Hedef kitlenizi seçmeli, onu iyi analiz etmeli ve sunacağınız ürünü/hizmeti bu kitleye göre karakterize etmelisiniz. Rakiplerinizi araştırmalı; üretimden nakliyeye olası maliyetlerinizi hesap etmelisiniz. Kullanacağınız ödeme yöntemleri, iş birliği yapacağınız tedarikçiler, kargo anlaşmaları gibi ayrıntılar da bu aşamada göz önünde bulundurulması gerekenlerden.

Markanızı oluşturduktan sonra iş modelini seçmeli, (varsa) gerekli izinler için başvuru yapmalısınız. Bir sonraki aşamada ürünlerinizi/hizmetinizi hangi e-ticaret platformunda satışa çıkaracağınıza karar vermelisiniz. Markanızı ön plana taşıyacak hikâye ve tasarımlara da karar verdikten sonra tüketicilerin karşısına çıkmaya hazırsınız.

E-ticaret nedir sorusuyla başlayıp neredeyse girişimci olmaya kadar geldiğimiz bu yazıyı verilerle kapatalım. Türkiye’de e-ticaret işlemleri toplam kartlı ödemelerin yüzde 26’sına ulaşmış. Son dört yılda hemen hemen dört kat büyüyen bir ekosistemden bahsediyoruz. Bu oranla AB ülkeleri arasında 7. sırada yer alıyoruz. Kısacası e-ticareti seviyoruz! Öte yandan… Hızlı, kolay ve rahat alışveriş ederken tasarrufu elden bırakmak istemiyorsanız sizi bütçe dostu online alışveriş tüyoları içeriğimize bekleriz!