Yasal Haklarınızı Elektronik Ortama Taşımanın Yolu: E-imza

Dünya dijitalleşmeye devam ediyor. Bu da her alanda olduğu gibi yasal düzenlemeleri de tekno-kültür içinde dijital bir boyuta taşıyor.

Yasal düzenlemelerin dijital alandaki yeniliklerinden biri, e-imza. Günümüzde yasal geçerliliği ıslak imza ile eş değer sayılan e-imza, elektronik ortamdaki belgelerin imza sahibini belirliyor.

Eğer; “Nasıl e-imza alırım?”, “E-imzamı nerelerde kullanırım?”, “E-imza neden gereklidir?” gibi soruların cevabını merak ediyorsanız; gelin şimdi tüm detaylarıyla e-imzanın özelliklerini beraber inceleyelim:

E-imza neden gereklidir?

Günümüzde, elektronik ortamlarda yapılan ticari ve kamusal işlemlerde, taraflar kimlik doğruluğunu sağlama amacıyla elektronik bir veriye gereksinim duyuyor. Temel olarak e-imza bu kimlik doğrulama gereksinimi karşılıyor.

Kişinin elle atmış olduğu imzasının tarayıcıdan geçirilmiş hali olan sayısallaştırılmış imzası hem elektronik ortamda güvenli işlem yapabilme imkânı sağlıyor hem de yapılan iş ve işlemlerin yasal haklarını koruyor.

E-imzanın özellikleri nelerdir?

E-imza, sahiplerine üç temel özellik sunuyor:

Veri Bütünlüğü: Elektronik belgenin izinsiz değiştirilmesini, silinmesini ve üzerine ekleme yapılmasını önlemek,

Kimlik Doğrulama ve Onaylama: Belgenin ve belge sahibinin belgeyi ilgili tarafa iletimini sağlamak,

İnkâr Edilemezlik: Bireylerin elektronik ortamda yaptıkları işlemleri inkâr etmelerini önlemek.

E-imzanın kullanım alanları nerelerdir?

Bankalar, finans kurumları, sigorta şirketleri, kamu kuruluşları, şirketler, üniversiteler, yüksek bilgi güvenliği gereksinimi olan organizasyonlar başta olmak üzere e-imza birçok alanda kullanılıyor.

Kamusal ve ticari alandaki elektronik imza uygulamaları arasında aşağıda yer alan başlıklar mevcut:

Kamusal Alandaki Uygulamalar

• Her türlü başvurular (YKS, KPSS, LES, pasaport vb.)
• Kurumlar arası iletişim (Emniyet Müdürlükleri, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Müdürlükleri vb.)
• Sosyal güvenlik uygulamaları
• Sağlık uygulamaları
• Vergi ödemeleri
• Elektronik oy verme işlemleri

Ticari Alandaki Uygulamalar

• İnternet bankacılığı
• Sigortacılık işlemleri
• Kağıtsız ofisler
• E-sözleşmeler
• E-sipariş

E-imza almak isteyenler ne yapmalı?

Öncelikle e-imza almak için Nitelikli Elektronik Sertifika edinilmesi gerekiyor. Nitelikli Elektronik Sertifikaya sahip olmak için ise Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunca yetkilendirilmiş Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcılara e-imza başvurusu yapılıyor.

Buradan Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcılarının iletişim bilgilerine ulaşabilirsiniz.

Eğer bir kamu kurumunda çalışıyorsanız ve imzanızı kurum içi ve kamu kurumları arasındaki işlemlerde kullanacaksanız, sertifikanızı Başbakanlık Genelgesi gereği TÜBİTAK UEKAE’den temin etmeniz gerekiyor. Bunun için de çalıştığınız kurumun TÜBİTAK UEKAE’ye kurumsal başvuruda bulunması talep ediliyor.

Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcıları kimlerdir?

Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcıları, 5070 sayılı Kanun’da; “Elektronik sertifika, zaman damgası ve elektronik imzalarla ilgili hizmetleri sağlayan kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerdir.” olarak tanımlanıyor.

Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcıları, kullanıcılar için sertifika yayımlamak başta olmak üzere; sertifika durum bilgilerini güncel tutma, iptal listeleri hazırlama, süresi dolan ya da iptal edilen sertifikaların arşivini oluşturma başlıklarıyla ilgileniyor.

Elektronik Sertifika ve Nitelikli Elektronik Sertifika nedir?

5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu’nda elektronik sertifikanın tanımı “İmza sahibinin kimlik bilgilerini içeren elektronik kayıt.” olarak yapılıyor. Elektronik sertifikalar, Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcılarından belirli bir ücret ödenerek temin edilebiliyor.

Nitelikli Elektronik Sertifikalar ise sertifika hizmet sağlayıcısının; kimlik bilgilerini, kurulduğu ülke adını, imza sahibinin teşhis edilebileceği kimlik bilgilerini, sertifikanın geçerli olduğu süreyi ve sertifikanın seri numarasını barındırıyor.

E-imzanın yasal geçerliliği olmayan alanlar nelerdir?

Ancak kanunların resmî veya özel bir merasime tabi tuttuğu yasal işlemler ile teminat sözleşmeleri e-imza ile gerçekleştirilemiyor. Örnek olarak; emlak alım satımı, veraset ve intikal, evlenme gibi işlemlerin yasal geçerliliği günümüzde hâlâ ıslak imza ile sağlanıyor.

E-imza ile e-Devlet Kapısı işlemleri yapılır mı?

E-imza ile e-Devlet Kapısı’na giriş yapılabiliyor. Böylece kamu kurumlarına giderek zaman kaybetmeden, bilgisayar başında birçok işlemin online olarak gerçekleştirilmesi mümkün. Örneğin; adres bildirimi için Valilik, Kaymakamlık ya da Nüfus Dairesinde Adres Değişikliği Bildirimi masasına müracaat etmek gerekiyor. Fakat e-imza sayesinde Adres Değişikliği Bildirimi internet üzerinden yapılabiliyor.

E-imza ile e-Devlet Kapısı’na nasıl giriş yapacağınızı buraya tıklayarak öğrenebilirsiniz.

Elektronik İmza Kanunu’nun mevzuat metnine buradan ulaşabilirsiniz.

___

Burada yer alan yazılar, finansal bilgiler, birikim ve tasarruf önerileri, genel yorum ve tavsiyelerden oluşmakta olup yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım, birikim ya da tasarruf kararı verilmesi ve hareket edilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.