Dijital Dünyada Otizm Farkındalığı

Dikkat çeken ve farkındalık yaratan dijital projeler yaratmaya özen gösteren Tohum Otizm Vakfı, hayata geçirdiği Tohum Otizm Vakfı Eğitim Portalı ile otizmli çocukların farklılıklarına uygun ve onları yaşamın diğer aşamalarına hazırlamaya yönelik ücretsiz eğitimler sunuyor. Günümüzün öne çıkan teknolojilerini projelerine entegre ederek, dijital ve yenilikçi uygulamalarıyla otizmli çocukların ihtiyaç duyduğu özel eğitimi sağlamak için çalışan Tohum Otizm Vakfı’nın Genel Müdürü Betül Selcen Özer hem otizmle ilgili bilinmesi gerekenleri hem de Garanti BBVA Yatırım ile gerçekleştirdikleri “Farklı Bir Koşu” projesinin ayrıntılarını sizin için yazdı.

Doğuştan gelen ve yaşamın ilk üç yılında fark edilen, nöro-gelişimsel farklılık olan otizmin görülme sıklığı, günümüzde büyük bir hızla artıyor. 1985 yılında her 2.500 çocuktan 1’ine otizm tanısı konurken, bugün doğan her 59 çocuktan 1’i otizm riskiyle dünyaya geliyor. Dünyada her 20 dakikada 1 çocuğa otizm tanısı konuyor. Ülkemizde 0-19 yaş grubu arasında yaklaşık 434.010 otizmli çocuk ve gencimizden, eğitime erişebilenlerin sayısı sadece 30.050. Eğitim elbette her çocuğun anayasal hakkı ama otizmli çocuklar için eğitim almak, haktan da öte tek çaredir.

Otizmin temel belirtileri nelerdir?

• Göz teması kuramama
• İsmi söylendiğinde dönüp bakmama
• Dönen nesnelere karşı aşırı ilgi duyma
• Sallanmak, parmak uçlarında yürümek gibi hareketlere sahip olma
• Yaşıtların oyunlarına ilgi duymama
• İşaret parmağını kullanarak istediği şeyi gösterememe
• Takıntılı davranışlar sergileme
• Konuşmada gerilik

Belirtilerden bir ya da birkaçı gözlemleniyorsa hemen bir çocuk psikiyatristine başvurulmalıdır.

Otizmin bilinen tek çaresi: Erken tanı ve yoğun, sürekli, özel eğitim!

Otizmin nedeni günümüzde hâlâ bilinmemekle beraber, bu nöro-gelişimsel farklılığın genetik temellerle, çevresel faktörlerle tetiklendiği düşünülüyor. Otizmin bilinen tek çaresi ise erken tanı ve sürekli, yoğun, özel eğitimdir. Bilimsel araştırmalar, erken tanı ve doğru bir yöntemle yoğun eğitim alan çocukların yaklaşık yüzde 50’sinde otizmin belirtilerinin kontrol altına alınabildiğini, gelişim sağlanabildiğini, hatta bazı otizmli çocukların ergenlik yaşına geldiklerinde diğer arkadaşlarından farkları kalmadığını ortaya koyuyor.

Bu doğrultuda Tohum Otizm Vakfı olarak, 2018 yılında Millî Eğitim Bakanlığına bağlı okullardaki özel eğitim sınıflarının daha iyi şartlara ulaşması için kolları sıvadık! Otizmli çocukların eğitimden en verimli şekilde yararlanmaları için, özel eğitim materyallerine ihtiyaç duyan devlet okullarına bu desteği sponsorlarımız aracılığıyla sağlamayı hedefledik. Bu noktada Garanti BBVA Yatırım ile yollarımız kesişti. 2019 yılı boyunca Batman, Artvin, İstanbul (Gaziosmanpaşa), Mardin, Muş, Van ve Ardahan illerinde toplam 10 özel eğitim sınıfı açarak, otizmli çocukları eğitime kavuşturduk. Bu illerde sadece sınıf açmakla kalmadık, gittiğimiz illerdeki özel eğitim öğretmenlerini otizm konusunda daha fazla bilgilendirdik, otizmli çocuğu olan ailelerle atölye çalışmaları yaptık. Garanti BBVA Yatırım ile 2019 yılında otizmli çocukları eğitime kavuşturmak için çıktığımız yolculuğa, 2020 yılında da açmayı planladığımız 12 özel eğitim sınıfı ile devam edeceğiz.

İstanbul Maratonu’nu Minecraft’a taşıdık

California Üniversitesinin, Minecraft’ın, otizmli çocukların eğitiminde büyük rol oynadığını ortaya koyan araştırmasından yola çıkarak, 2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü’nde ‘‘Farklı Bir Okul’’ projesini hayata geçirdik. Dünyaca ünlü Minecraft oyununu, otizmli çocuklar için eğitim alanına dönüştüren projemizde, Tohum Otizm Vakfı Özel Eğitim Okulumuz binası, gerçek mimari planına sadık kalınarak oyunun içerisine inşa edilip, özel bir server’a taşındı. Böylece mekândan bağımsız ve sürekliliği olan bir projeyle dijital ortamda bir eğitim alanı yarattık. Proje kapsamında, teknoloji okuryazarlığı, Minecraft’ın yaratıcı modunda yapılabilecekler, 3D printer ile heykel, resim ve giriş seviyesinde kodlama derslerinin yer aldığı bir özel eğitim programı hazırladık. Oyunun içine giren öğrenciler, basit bloklarla kodlama yaparak hareketli sistemleri tasarlayabildikleri gibi heykel ve tiyatro gösterileri yapabilme imkânına da kavuştular. Oyun içindeki bu eğitim süreçleriyle ilgili projemiz devam ediyor.

Projenin eğitim süreci bizi çok heyecanlandırarak sürerken, ilk defa bir marka, oyunun içindeki özel server’ımıza dâhil oldu. Yenilikçi ve teknoloji odaklı Garanti BBVA Yatırım ile Garanti BBVA Yatırım koşu takımını ve İstanbul Maratonu’nu Minecraft’a taşımaya karar verdik. Amacımız 3 Kasım 2019’da İstanbul Maratonu’nda adımlarını parkurda atan Garanti BBVA Yatırım koşu takımını sanal dünyaya da taşımaktı. Bu projemizle dijital ortamda bir ilke imza attık!

Garanti BBVA Yatırım, “Farklı Bir Koşu’’ projesi için özel bir ekibi bir araya getirdi. Aylar süren kapsamlı çalışmalarla İstanbul Maratonu'nun başlangıç noktası olan 15 Temmuz Şehitler Köprüsü ve devamındaki koşu parkuru Minecraft oyunu içinde, özel olarak çekilmiş üç boyutlu fotoğraflarla modellendi ve dijital ortama birebir aktarıldı. Garanti BBVA Yatırım koşu takımı için, bu koşuya özel bir tişört de tasarlandı. Bu tişörtlerle fotoğraf çekimi yapıldı. Bu fotoğraflara sadık kalınarak Garanti BBVA Yatırım koşu takımı avatarları hazırlanarak dijital ortama aktarıldı. Vodafone 41. İstanbul Maratonu koşusuyla eş zamanlı olarak otizm farkındalık koşusu gerçekleşti. Bir ilke imza atılan bu proje ile Garanti BBVA Yatırım koşu takımı hem parkurda hem de Minecraft’ta, adımlarını otizmli çocuklar için atarak, senkronize bir koşuyu gerçekleştirmiş oldu. Aralarında Garanti BBVA Yatırım Genel Müdürü Utku Ergüder, Genel Müdür Yardımcısı Seda Kocabalkan ve Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ebru Dildar Edin’in de bulunduğu Garanti BBVA Yatırım koşu takımı, proje kapsamında İstanbul Maratonu’na katılarak hem parkurda hem de Minecraft oyununun içinde adımlarını otizmli çocuklar için attıkları senkronize bir koşu gerçekleştirdi. Otizm farkındalığı ve otizmlilerin eğitime kavuşması için gönülden çalışan bu ekip ile sivil toplum tarafında işbirliği yapmaktan mutluluk duyuyoruz.