Emlak Vergisi Nedir, Nasıl Ödenir?

Emlak vergisi, en basit tanımıyla, Türkiye sınırları içinde bulunan bina, arsa ve araziler üzerinden alınan vergi türü olarak açıklanabilir. Burada bina ve arsa/arazi iki ayrı başlıkta incelenir ve Türkiye sınırları içinde bulunan binalar, Emlak Vergisi Kanunu hükümlerine göre bina vergisine; Türkiye sınırları içinde bulunan arazi ve arsalar ise Emlak Vergisi Kanunu hükümlerine göre arazi vergisine tabi olur. Vergi mükellifliği konusunda ise kanunda şöyle bir ibare bulunur: “Bina veya arazinin maliki (sahibi), varsa intifa hakkı (başkasına ait bir malı kullanma hakkı) sahibi, her ikisi de yoksa bina veya araziye malik gibi tasarruf edenlerdir. Bir bina veya araziye paylı mülkiyet hâlinde malik olanlar hisseleri oranında mükelleftirler. Müşterek (ortak) mülkiyette ise malikler vergiden müteselsilen (sırayla) sorumludurlar.”

Emlak Vergisi Bildirimi Nereye ve Ne Zaman Verilir?

Emlak vergisi bildirimleri taşınmaz hangi belediye sınırları içerisinde ise o belediyeye verilir. Bildirimler; yeni inşa edilen bina ya da vergi değerini değiştiren sebep gibi iki farklı durum oluştuğunda verilir. Daha da detaylandırmak gerekirse;

• Yeni inşa edilen binalar için, inşaatın sona erdiği veya inşaatın sona ermesinden evvel kısmen kullanılmaya başlanmış ise her kısmın kullanılmasına başlandığı,
• Vergi değerini değiştiren sebeplerin doğması hâlinde, değişikliğin meydana geldiği bütçe yılı içerisinde verilir.

Belirtilen bu durumlar eğer bütçe yılının son üç ayı içinde meydana geldiyse bildirim, olayın meydana geldiği tarihten itibaren üç ay içinde verilir.

Müşterek mülkiyette mükellefler müşterek imzalı bir bildirim verebilecekleri gibi, münferiden de (tek başına) bildirim verebilirler. Paylı mülkiyet hâlinde ise bildirim münferiden verilir. Müşterek mülkiyette münferiden bildirim verildiği takdirde, gayrimenkule ait vergi değeri üzerinden hissedarların adedine göre ayrı ayrı tarh ve tahakkuk yapılır.

Emlak vergisi mükelleflerinden emlak vergisi bildirimi dışında; tapu sureti, kimlik fotokopisi, vergi kimlik numarasını gösteren belge, elektrik ve su abone belgesi, yapı kullanma izin belgesi, metrekare cetveli veya başkaca bir belge talep edilmez.

Emlak vergisi bildiriminin zamanında yapılmaması belirli bir cezaya tabidir. Vergi Usul Kanunu uyarınca vergi ziyaı cezası ve ikinci derece usulsüzlük cezası kesilir.

Emlak Vergisi Oranları Nedir, Nasıl Hesaplanır?

Kanuna göre; bina vergisinin oranı meskenlerde binde 1, diğer binalarda binde 2 olarak belirlenmiş durumda. Yine arazideki vergi oranı binde 1, arsalardaki ise binde 3.

Bina, arsa ve arazilere ilişkin vergi oranları büyükşehir belediye sınırları ve mücavir alanlar (belediye sınırına komşu alan) içinde %100 artırımlı uygulanır.

Yeni inşa edilen bina veya binaların vergisi, arsasının (veya arsa payının) vergisinden az olamaz. Bu şart, binaların inşalarının sona erdiği yılı takip eden bütçe yılından itibaren dört yıl uygulanır.

Emlak Vergisi Nasıl Hesaplanır?

Emlak vergisinin hesaplaması taşınmazın bulunduğu belediye bağlamında değişiklik gösterir. Bir belediye ile büyükşehir belediyesi arasında bu değişim kendini net bir şekilde belli eder. Hesaplamada odak nokta rayiç bedel olur. Rayiç bedel aracılığıyla ödenecek tutar, her yıl belediye tarafından belirlenen metrekare birim değeriyle taşınmazın arsa ve metrekaresi üzerinden hesaplanır. Bir örnekle gidelim. 170 metrekarelik bir eviniz olduğunu varsayalım. Belediye tarafından belirlenen rayiç bedel ise 1000 TL olsun. Bu durumda evinizin vergi değeri 170 bin TL olur. Ödenecek emlak vergisi içinse bu tutarın binde 1’i baz alınır. Ortaya çıkan sonuç, 170 TL emlak vergisi ödemesidir. Eviniz büyükşehirde ise vergi oranı binde 2 olduğundan 340 TL ödeme yapmak zorunda kalırsınız.

Emlak Vergisi Nereye, Ne Zaman Ödenir?

Emlak vergisi, o yıl içinde iki taksit olarak ödenebilmektedir. Birinci taksiti mart, nisan ve mayıs aylarında, ikinci taksiti ise kasım ayında olmak üzere iki eşit taksitte ödeme imkânı mevcut. Emlak vergisi, taşınmazın kayıtlı olduğu belediyeye ödenir. Ödeme yöntemleri ile ilgili olarak da kayıtlı olunan belediyeden bilgi alınması en doğru işlemdir. Emlak vergisinin zamanında ödenmemesi durumunda, geciken taksit tutarı için ödemenin geciktiği her ay ve kesri adına gecikme zammı hesaplanır. Gecikme zammı oranı her ay için ayrı ayrı uygulanmak üzere %4,5 olarak belirlenmiştir.

İndirimli Bina Vergisi Oranı Uygulamasından Kimler Yararlanır?

Türkiye’de brüt yüzölçümü 200 metrekareyi geçmeyen tek meskeni olan veya tek meskenin intifa hakkına (başkasına ait bir malı kullanma hakkı) sahip bulunan;

• Engelliler,
• Kendisine bakmakla mükellef kimsesi olup 18 yaşını doldurmamış olanlar hariç olmak üzere hiçbir geliri olmadığını belgeleyenler,
• Gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları emekli, dul, yetim, ölüm ve malûliyet aylığından ibaret bulunanlar,
• Gaziler,
• Şehitlerin dul ve yetimleri indirimli bina vergisi oranı (sıfır) uygulamasından yararlanabilir.

Saydığımız gruba mensup kişilerin tek meskene hisse ile sahip olmaları hâlinde hisselerine ait kısım hakkında da bu oran uygulanır. Belirli zamanda dinlenme amacıyla kullanılan meskenler içinse bu imkândan yararlanılamaz.