Stopaj Nedir? Stopaj Vergisi Nedir? Stopaj Hesaplama

Muhasebecilerin, mali müşavirlerin dillerinden düşürmediği ancak günlük hayatta bize çok da tanıdık gelmeyen bir kavram stopaj. Sıkça duysak da tam olarak anlamını bilip bilmediğimizin bile belki farkında değiliz. Henüz işimiz düşmemiş olabilir ya da bu işleme dolaylı yoldan taraf olduğumuzu bilmiyor olabiliriz. Ancak gelir elde eden, mesleki hizmet talep eden herkesi yakından ilgilendiriyor.

O zaman konuya daha fazla yabancı kalmayalım ve stopaj nedir, stopaj yoluyla ödenen vergi nedir, stopaj nasıl ödenir sorularına yanıt arayalım. Stopaj hesaplaması nasıl oluyor yakından bakalım…

Stopaj nedir?

Bir vergi ödeme türü olan stopaj, en basit haliyle gelir ya da kazancın kaynağında kesilen vergi olarak ifade edilir. Vergi düzenlemeleri gereğince, gelir elde eden kişiler bazı gelirlerini beyan ederler ve bu beyanları üzerinden hesaplanan bir vergi öderler. Bazı durumlarda vergi daha beyan aşamasına gelmeden ödeme aşamasındayken kesinti yoluyla ödenir ve bu yolla vergi ödenmesi stopaj olarak adlandırılır.

Resmi bir tanımla ise şöyle ifade edilir: Gelir ve Kurumlar Vergisine tabi bir kazanca ilişkin tutarın ilgiliye ödenmesi aşamasında, gelir henüz sahibinin eline geçmeden kesilen ve o kişi adına vergi dairesine yatırılan bir vergidir.

Kullanım olarak çok sık karşımıza çıktığı için “Stopaj yoluyla ödenen vergi ya da vergi stopajı nedir?” sorusuna da açıklık getirmek gerekir. Diyelim ki mesleki hizmeti karşılığında bağımsız çalışan birine ödeme yapacaksınız, ödeme sırasında, Gelir Vergisi Kanunu’nda belirtilen oranda kesinti yapar ve bunu o kişi adına vergi dairesine siz yatırırsanız bu gelir vergisi stopajı olarak adlandırılır. Personele yapılan maaş ödemeleri, serbest meslek ödemeleri, gider pusulaları, kira ödemeleri ve kâr payları vergi stopajına tabidir.

Stopaj nasıl ödenir?

Mesela bir işçinin ya da bir devlet memurunun gelir vergisi stopajı, işvereni tarafından ücretinden kesilerek vergi dairesine yatırılır. İş anlaşması dahilindeki ödemeler, takip eden ayda muhtasar beyanname ile beyan edilir ve ödenir.

İş yeri kiraları söz konusu olduğunda gelir vergisi stopajı kiracı tarafından beyan edilerek vergi dairesine ödenir ve stopaj yoluyla ödenen vergi mal sahibi tarafından verilen yıllık gelir vergisi beyannamesinde beyan edilen kira geliri üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilir. Ama konut olarak kiralanan yerlerde vergi stopajı uygulanmaz.

Yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilen gelir vergisi gelirin ilgili olduğu yılı takip eden mart ve temmuz aylarında olmak üzere iki taksit olarak ödenir.

Stopaj hesaplama

Stopaj, sabit bir tutarla ifade edilmez, ödeme türüne göre değişkenlik gösterir ve ödemenin bir yüzdesi olarak hesaplanır. Ancak her zaman brüt ücret üzerinden hesaplanır.

Ücretli çalışanlar için gelir vergisi stopajı, ödenen brüt ücretten SGK kesintileri ve istisnalar düşüldükten sonra kalan tutar üzerinden hesaplanır. Her yıl güncellenen vergi dilimleri oranlarına göre uygulanır. Yüzde 15 ila 40 arasında değişiklik gösterir. Bu tutar, çalışanın brüt ücretinden kesilerek işveren tarafından vergi dairesine ödenir.

Kira stopajı, brüt kira tutarına yüzde 20 oranında kesinti uygulanmasıyla hesaplanır.

Biraz formül gerektirdiği ve karışık olduğu doğru. Ancak her birimiz günün birinde stopaj ya da beyan yoluyla vergi öder pozisyonda olacağımız için veya sadece vergi sisteminin bu unsurunun nasıl işlediğini bilmek adına “Stopaj nedir?” sorusuna yanıt verebilmeli ve stopaj hesaplama konusunda fikir sahibi olmalıyız. Stopaj nasıl ödenir karmaşasına bu yazıyla bir son verdiğimize göre vergiler konusunda artık çok daha güvenle hareket edebilirsiniz.

__________

Burada yer alan yazılar, finansal bilgiler, birikim ve tasarruf önerileri, genel yorum ve tavsiyelerden oluşmakta olup yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım, birikim ya da tasarruf kararı verilmesi ve hareket edilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.