Sosyal Medyada Dezenformasyondan Korunmak için 7 Tüyo

Çoğumuz birer sosyal medya kullanıcıyısız. We Are Social’ın yayımladığı 2023 Türkiye Özel Raporu’na göre her gün ortalama 2 saat 54 dakikamızı sosyal medyada harcıyoruz. Peki keşfettiğimiz ve paylaştığımız bilgilerin ne kadarı doğru? Dezenformasyona karşı ne kadar bilinçliyiz?

Sosyal medya kullanımının artmasıyla yanlış bilgilerin yayılması da çok daha kolay hale geldi. Gitnux’ta yer alan bir makale, WhatsApp, Facebook, Instagram ve Twitter gibi sosyal medya platformlarında paylaşılan haberlerin %40'tan fazlasının sahte olduğunu yazıyor. İnternette okuyup paylaştığımız bilgilerin doğruluğundan emin olmak için artık çok daha dikkatli davranmamız gerekiyor. Peki dezenformasyon ne anlama geliyor? Sosyal ağlarda bilgi kirliliğinden korunmak için neler yapabiliriz? Gelin bu soruların yanıtlarına birlikte bakalım.

Dezenformasyon nedir?

Dezenformasyon yanlış ve yanıltıcı bilgilerin kasıtlı olarak yayılması durumudur. Bireylerin ve toplumların bir konuda belirli fikirlere yönlendirilmesi ve manipüle edilmesi amacı taşır. Bu, yanlış bir bilginin ortaya atılmasıyla gerçekleşebileceği gibi gerçekte var olan bir bilginin kötü bir maksatla kullanılması ya da çarpıtılması şeklinde de karşımıza çıkabilir. Dezenformasyona karşı hazırlıklı olmanız, olası risklere karşı siber güvenliğinizi artıracaktır.

Sosyal medyada dezenformasyondan korunmak için neler yapabiliriz?

Dezenformasyon, dijital çağın bir parçası haline geldi. Özellikle sosyal medyanın kullanılmasıyla yanlış bilginin dolaşımı da hız kazandı.

Günümüzde kullanıcılar yanlış bilgileri bilinçli ya da bilinçsiz olarak tüketmeye ve yaymaya devam ediyor. Oysa parmaklarımızın ucundaki bilgi yığını yaşam kalitemiz ve düşünme biçimlerimiz üzerinde sandığımızdan da etkili. Okuduğumuz bir habere dayanarak yanlış kararlar alabilme riski taşıyoruz. Peki dezenformasyondan korunmak için ne yapabiliriz? İşte sizin için derlediğimiz basit ipuçları…

Şüpheli yaklaşın ve eleştirel düşünün

Sosyal medyada gördüğümüz içeriklerin üzerine enine boyuna düşünmek ve bunları sorgulamak bilinçli birer kullanıcı olmamızın anahtarı. Unutmamak gerekiyor ki paylaştığımız haberler dakikalar içinde bizi yanlış bilginin yayıcısı haline getirebilir.

İlgi çekmek yerine bilginin doğruluğunu önemseyin

ABD Ulusal Bilimler Akademisi tarafından yayımlanan bir makaleye göre sahte haberlerin yayılması en çok, sosyal medyanın içerik paylaşmaya teşvik eden ödüllendirici yapısından kaynaklanıyor. Çünkü bu platformların doğası beğeni almak, paylaşım yapmak, yorum almak üzerine kurulu. Bu noktada bilginin doğru olup olmadığını mutlaka teyit edin.  

Bilgilerin orijinal olup olmadığını farklı kaynaklardan araştırın

Güvenilir kaynaklara ulaşmak için bilimsel raporları, resmî kurumların duyurularını, kâr amacı gütmeyen platformların haber yayınlarını takip edebilirsiniz. Ayrıca üyelik gerektiren saygın haber ve içerik platformlarına üye olmayı düşünebilirsiniz.

İçeriğini okumadığınız haberleri paylaşmayın

Hiç ilgi çekici bir haber başlığının detaylarında bambaşka bir bilgiye ulaştığınız oldu mu? İşte sosyal medyada en sık karşılaştığımız tıklama tuzağı bunlar. Bazı manşetler etkileşim almak için abartılı ifadeler içerebilir. Bu tür durumlarda gördüğünüz bilgiyi yaymadan önce haberin devamını okumanız faydalı olabilir.

Farklı düşünen sosyal hesaplarla etkileşim kurun

Genellikle bizimle aynı değerlere sahip kişi veya kurumları takip ederiz. Ancak farklı fikirlere sahip sosyal medya kanallarına göz atmak eleştirel düşünmenize katkı sağlayabilir. Böylece bilgileri farklı gözle değerlendirme ve empati kurma becerisi kazanabilirsiniz.

Takip ettiğiniz hesaplarda seçici davranın

Sosyal medyada karşınıza otomatik olarak çıkan içerikler ve zamanınızı alan bildirimlerden kurtulmanız mümkün. Bunun için sosyal medyada takip ettiğiniz hesapları ilgi alanlarınıza ve haber kaynaklarına göre sınırlayabilirsiniz. Karşınıza çıkan reklamlarla ilgilenmediğinizi belirten seçeneği de işaretleyerek bilgi kirliliğinden kurtulabilirsiniz.

İçeriklerin kalitesini değerlendirin

Sosyal medya platformları kullanıcılara içerikleri beğenip beğenmediğini soran ve bunları derecelendirmesini isteyen bildirimler gönderebilir. Bu tür anketleri yanıtlamanız ve verdiğiniz geri bildirimler haber akışınızdaki içeriklerin kalitesini artırabilir.

Tüm adımları uyguladığınızda sosyal medyada dezenformasyondan korumanız çok daha kolay olabilir. Böylece yanlış bilgilerin sizi ve etrafınızdaki kişileri etkilemesine engel olabilirsiniz.