Ailelerimizin Sözlü Mirasları: Tasarruf Öğütleyen Atasözleri

İlk finans mentorumuz olan ebeveynlerimiz; ekonomi ya da iktisat alanında profesyonel bir kariyere sahip olmasalar dahi uzun yıllar bütçe yönetirken edindikleri deneyimler ile çok yönlü bir bakış açısına sahiptirler.

Para ile olan ilişkimizin başladığı çocukluk yıllarımızdan itibaren, bize finansal bir perspektif kazandırmaya çalışan ailemiz, çoğu zaman referans olarak; atasözlerini, geçmişte yaşanan ekonomik kırılma noktalarını ve kendi öznel tecrübelerini sunarlar.

Üstelik bazen, yüzlerce yıllık ve gelenekselleşmiş inanışlarla taçlandırılan bu referanslar, günümüzde para yönetimine dair ilgi çeken eğilimlerden çok daha güçlü ve etkin olabilirler.

Gelin şimdi, değerli ebeveynlerimizin kendi uzun vadeli mali tablolarına ait gözlemleri eşliğinde paylaştıkları değerli finansal öğütlerine birlikte bakalım:

“Ayağını yorganına göre uzat, evladım.”

Bütçe yönetimi konusunda deneyimli aile büyüklerimiz, harcama alışkanlıklarında bu sözün ne ifade ettiğini çok kez deneyimlemiş olmalılar ki bu önemli tavsiyeyi sık sık paylaşma ihtiyacı duyarlar.

Ayakların yorganın uzunluğuna göre uzatılmadığı anda yaşanan sıcaklık mahrumiyeti ile harcamaların gelirleri aştığı anda yaşanan konfor yoksunluğunun özdeşleştirildiği atasözü ebeveynlerimiz için geleneksel öğüt miraslarından biridir.

Gelir-gider dengemizde yaşanan her çalkantıda, cebinden rahatlıkla bir atasözü çıkarabilen ailemizin atalarını referans almadaki ısrarlarının pek haksız olduğu da söylenemez. Çünkü ekonomik ya da sosyal her tecrübe mutlaka içinde altın bir önermeyi de barındırır. Finansal bir hastalığın pençesine düşmemek adına ayaklarımızı yorganına göre uzatmaya devam etmek, muhtemelen kişisel bütçemiz için en doğrusu olacaktır.

“Çoğu zarar, azı karar; unutma yavrum.”

Hepimiz biliriz ki ‘çok’ ya da ‘fazla’ olanın vereceği zarar, yalnızca bir deyiş değil; aynı zamanda bilimsel bir gerçektir.

Bu ‘makul’, ‘ortalama’, ‘olması gerektiği kadar’ ve ‘normlara uygun’ sıfatlara güzelleme yapan “Çoğu zarar, azı karar.” sözü de hepimizin hayatında en az bir kere duyduğu finansal öğütlerden biridir.

Gardırobumuzdaki giysilerden tatil planlarımıza, beslenme biçimimizden tüketim alışkanlıklarımıza; geniş bir yelpazede bize rehber olacak bu deyişten çıkartacağımız en önemli önerme: harcamalarımızda aşırıya kaçmamak olacaktır.

Eğer; kısa ya da uzun vadede bütçemizle ilgili pişmanlıklar yaşamamayı ve altından kalkamayacağımız maddi yükler taşımamayı hedefliyorsak; aslında bir nevi sadeleşmeye atıfta bulunan bu değerli söze kulak kabartmak finansal sağlığımız için önemli bir girişim olacaktır.

“Çocuğum, har vurup harman savurma sen de.”

Ailelerimizin sıklıkla ceplerinde tuttuğu ve bizlere finans guruluğu yapmak istediklerinde kullandıkları bir diğer deyim de: Türk Dil Kurumu’na ait Atasözleri ve Deyimler Sözlüğünde, anlamı; “Düşüncesizce ve hesapsızca harcamak, bol bol harcayıp tüketmek.” olan “Har vurup harman savurmak.”tır.

Bu kökenleri onlarca yıl öncesine dayanan deyim; bolluk ve refah dönemlerimizde, dürtüsel ve plansız hareket etmemizin doğuracağı felaketlerden bahsetmese de ateş anlamına gelen ‘har’ ve saman anlamına gelen ‘harman’ ilişkisi üzerinden samanımızı ateşe vererek yakmamayı yani israf yerine tasarrufu seçmemizi öğütler.

Sonuç olarak; geçmiş, bugün ve gelecek arasındaki ekonomik üçgen hakkında bizden çok daha fazla fikir sahibi olan anne ve babalarımızın üstlendiği bütçe rehberliğine saygı duymak ve tavsiyelerine değer vermek her koşulda ‘Kısa günün kârı.’ sayılacaktır.

Eğer çocuklarınız 06-12 yaş grubunda ise finans eğitimlerine katkı sağlamak için Çocuklarınıza Para Biriktirmeyi Öğretmenin Eğlenceli Yolları başlıklı video’muzu izleyebilirsiniz.

__________

Burada yer alan yazılar, finansal bilgiler, birikim ve tasarruf önerileri, genel yorum ve tavsiyelerden oluşmakta olup yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım, birikim ya da tasarruf kararı verilmesi ve hareket edilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.